İkinci Yeniler Çalışma Kağıdı

İKİNCİ YENİCİLER

CEMAL SÜREYA (1931 – 1990)

·  Şiir: Üvercinka, Göçebe, Sevda Sözleri

TURGUT UYAR (1927 – 1985)

·  Şiir: Arz-ı Hal, Türkiyem, Dünyanın En Güzel Arabistanı

SEZAİ KARAKOÇ (1933 – …)

·  Şiir: Körfez, Şahdamar, Ateş Dansı, Mona Rosa

EDİP CANSEVER (1928 – 1986)

·  Şiir: İkindi Üstü, Yerçekimli Karanfil, Tragedyalar

ECE AYHAN (1931 – 2002)

·  Şiir: Ortadokslular, Sivil Şiirler, Son Şiirler

İLHAN BERK (1918 – 2008)

·  Şiir: İstanbul, Günaydın Yeryüzü, Pera

ÜLKÜ TAMER (1937 – …)

·  Şiir: Gök Onları Yanıltmaz, Sıragöller, Seçme Şiirler

Aşağıda verilen eserlerin yazarlarını karşılarına yazınız.

Seçme Şiirler:

Pera:

Son Şiirler:

Tragedyalar:

Mona Rosa:

Dünyanın En Güzel Arabistanı:

Sevda Sözleri:

Üvercinka:

Arz-ı Hal:

Körfez:

İkindi Üstü:

Ortadokslular:

İstanbul:

Gök Onları Yanıltmaz:

Göçebe:

Türkiyem:

Şahdamar:

Yerçekimli Karanfil:

Sivil Şiirler:

Günaydın Yeryüzü:

Sıragöller:

Ateş Dansı:

Aşağıda özellikleri verilen sanatçıların kim olduğunu boşluklara yazınız.

·         Asıl adı Cemalettin Seber olan sanatçı, çeşitli gazetelerde Osman Mazlum imzasıyla şiir eleştirileri de yazmıştır.

·         İlk şiirleri 1954 Şubat’ında Türk Dili dergisinde çıkan sanatçı edebiyat çevrelerince II. Yeni şairleri arasında gösterilse de kendisi bu ifade yerine “sivil şiirin” sesi olmayı tercih ettiğini söylemiştir.

·          II. Yeni’nin diğer kanadını oluşturan sanatçı, İkinci Yeni’ye has dil ve söylem özelliklerini kullanarak İslâm dinini esas alan konulara yönelmiştir.

·         İlk dönemlerinde folklor unsurlarından yararlanmış, Garip şiirinin etkisinde kalmıştır.  Sanatçının “Dirlik Düzenlik” adlı şiir kitabı Garip şiiri ile İkinci yeni şiiri arasında bir yerde durur. “BİREYSELLİK” ilk kez bu kitapta kendisini hissettirmiştir.

·         Asıl adı EMRULLAH İLHAN BİRSEN olan sanatçı, ilk dönemlerinde Ahmet Haşim, Necip fazıl Kısakürek ve Nazım Hikmet etkisinde kalmış, bu etkiyi Güneşi Yakanların Selamı adlı eserine yansıtmıştır.  

·         İlk dönem ürünlerinde Garip şiirinin etkileri görülen sanatçı, sürekli bir yenilik arayışı içinde oldu. 1950’den sonraki şiirlerinde biçim ve öz yenilikleriyle İkinci yeni hareketinin öncüleri arasında yer aldı. Batılı çağdaş şiir akımlarından etkilendiği bu dönemde de halk ve divan şiirinin birikimlerinden yararlanarak özgün bir şiire ulaştı.

·         İlk şiirini 1954’te Kaynak dergisinde yayımlayan sanatçı daha sonraki yıllarda Varlık, Yeditepe, Papirüs gibi dergilerde yazmıştır. Sanatının her dönemin de kendine özgü olmayı başaran sanatçı, sade bir dille yazdığı şiirlerinde toplumsal kaygılara ve düşünce öğelerine ağırlık vermiştir.  

·         Şiirini sözcüğe yaslayacak kadar seçici olan sanatçı, II. Yeni hareketinin en özgün imge dünyasına sahiptir. Tarihi her zaman arka fon olarak görmüş, dil konusuna da önem vermiştir. Şiir anlayışında folklor şiire düşman görüşünde olmasına rağmen şiirlerinde folklorik öğeleri kullanmıştır.

·         II. Yeni içerisinde denenmemişleri deneyerek dilin aşırı uçlarında dolaşan ve geleneksel dili takip ederek kendine özgü bir anlayışı kurmaya çalışmıştır. Sanatçının şiir dili okuyucuyu şaşırtma ve sarsma anlayışı üzerine kuruludur.

·         Şiirlerinde bireyin yalnızlığı, umutsuzluğu ve bunların günlük hayatta yol açtığı tramvaları konu etmiştir. Yaşadığı dünyanın geçiciliğini gören tedirgin bir ruhun ürperişleri de şiirinde kendini hissettirir.  

·         Sanat hayatının birinci döneminde Garip hareketinden ciddi anlamda etkilenen sanatçı Anadolu’da öğretmenlik yapmasının da etkisiyle kır ve kırsal hayatı şiirlerine yansıtmıştır. Fakat bu şiirlerde mahalli ögelerden çok kır şiirlerini anımsatan bir muhteva göze çarpar.  

·         Türkçe söz dizimini terse çevirip sıfatları ve isimleri yer değiştirerek kullanması bir sivil hareket olarak kabul edilir. Ancak anlamın ters yüz edilmesi onun şiirini okurdan uzaklaştırmıştır.

·         Şiirlerinde çağına yabancılaşan insanın sıkıntılarını, bunalımını ve gelecekten duyduğu endişeyi anlatan sanatçı, Batı edebiyatından özellikle Yunan mitolojisinde sıkça imge ödünçlemesi yapar.

·         Şiirlerindeki imgeleri İslam estetiği üzerine kuran sanatçı, bu yönüyle diğer II. Yenicilerden ayrılır. Diğer sanatçılar materyalist bir dünya görüşüne sahip oldukları için imgeleri daha çok soyuttan somuta doğru bir değişim sürecini yaşarken sanatçıda bu değişim tersine bir akış seyrederek somuttan soyuta doğru bir yol izler.

·         Dramatik şiirde başarı göstermiş, toplumun katı kuralları içinde sıkışmış bireyin travmalarını özgün bir şekilde kaleme almıştır.

·         Şiirlerinde düzenle mücadele etmiş, resmi politikaların aksayan taraflarını insan hayatında yarattığı travmalar ile yol açtığı ruhsal bozuklukları anlatmaya çalışmıştır.  

·         Soyut şiiri uç noktalara taşıyan sanatçı, nesneyi kendi görüntü düzeninin dışına çıkararak mümkün olduğu kadar soyutlamaya çalışmıştır.

·         1960’dan sonra asıl oluşum yolunu bulan sanatçının şiiri geçmişteki kültürümüzün ürünlerini çağdaş şiir anlayışı ve biçimi içinde yeniden yorumlama olarak ifade edilebilir. Sanatçı, modern şiirin diliyle Türk şiirini “metafizik” bir esasa oturtmuştur.

·          Sanatçı, folklor ögelerinin yer aldığı, çocuksu duyarlılığını yansıtan, özgür çağrışımların beslediği şiirler yazmıştır.

Aşağıda verilen özelliklerden İkinci Yeni Şiirine ait olanları işaretleyiniz.

·         İmgeci bir şiirdir; şiirde anlama değil, ses güzelliğine önem verilmiştir.

·         Şairler kendilerini toplumun sözcüsü olarak görmüşlerdir.

·         Başka ulusları taklit ederek ulusal bir sanat oluşturulamayacağını savunmuşlardır.

·         Bu şiir, nesnenin genel görüntü dünyasını değiştirme dileğiyle soyutlamaya gider.

·         Kişilerini genellikle mitolojinin gizemli dünyasından seçerler.

·         Bu dönemin şiir anlayışında kapalı bir anlatım yerine açık bir anlatım hakimdir.

·         Memleketçi edebiyatın devamı niteliğindedir.

·         Folklorik malzemenin şairin kişiliğini ezeceğini savunduklarından “folklor şiire düşman” sloganını geliştirirler.